(H2N2)-Lưu huỳnh rất cần thiết trong dinh dưỡng thực vật để thực hiện các chức năng tổng hợp xít min (xystin, xistin, metionin), tổng hợp protein, tạo clorophil, ferrodoxin, glucoxit, hoạt hoá một số men (papainaza, sufun-laza ATP), tổng hợp một số vitamin (biotin, timin, vitamin Bi) và chen-zim A.
Lưu .huỳnh tương tác với các nguyên tố dinh dưỡng khác, đảm bảo sự cân bằng nhất định.
Tương tác có ý nghĩa nhất của lưu huỳnh là tương tác với ni tơ. Tỷ lệ S: N cần được đảm bảo với từng loại cây trồng.
Đối với lân, sự tương tác của lưu huỳnh yếu hơn, bón lưu huỳnh kích thích cây thông đồng hoá P, K và các nguyên tố vi lượng Zn, Cu.
Bón lưu huỳnh không những làm tăng năng suất cây trồng mà còn có tác dụng:
– Tăng lượng protein, đặc biệt đối với cây lương thực
– Giảm tỷ lệ N:S, sẽ giảm hàm lượng nitrat trong nông sản.
– Cung cấp thêm hương vị cho lương thực, thực phẩm.
– Tăng hàm quang dầu
– Tăng tính chiu hạn, chống chịu sâu bệnh
Thực vật hấp thu lưu huỳnh dưới dạng ion sun phát
Tổng lượng lưu huỳnh cần thiết phụ thuộc vào từng loại cây và năng suất nông sản. Cây trồng giầu protein có nhu cầu về lưu huỳnh cao hơn. Cây có dầu cần lượng lưu huỳnh nhiều hơn so với cây ngũ cốc, đối với rau quả tỷ lệ N: S = 17: 1, với cỏ làm thức ăn gia súc tỷ lệ 14: 1 là thích hợp.
Ở Ấn độ người ta đã xác định được lượng lưu huỳnh cần thiết để cây trồng đạt năng suất cao nhất. Thí dụ ở bang Punjab ngô sẽ cho năng suất cao nhất khi bón 90kg/ha lưu huỳnh, đốivới lúa là 25 kg/ha.
Ở Madagascar bón thêm 42kg/ha lưu huỳnh làm tăng năng suất mía 53- 77 tấn/ha, hàm lượng đường tăng 8,5- 8,9%.
Đối với lạc được bón thạch cao làm tăng hàm lượng protein 8,4%, metionin 2 1 % và hàm lượng dầu tăng 12%.
Bón lưu huỳnh còn có tác dụng gián tiếp đến ngành chăn nuôi do đồng cỏ được bón bổ sung lưu huỳnh làm tăng năng suất chất xanh cao hơn, hàm lượng protein tăng rõ rệt, đồng thời làm giảm lượng nitrat có hại.
Lượng lưu huỳnh bị mất đi sau mỗi vụ trồng trọt dao động trong khoảng 10 – 50kg/ha. Trừ một số loại cây ngũ cốc, lượng lưu huỳnh mất đi thường tương đương với lượng P mất đi sau mỗi vụ.
Lượng lưu huỳnh cần bổ sung thường phải gấp 2 đến 4 lần lượng mất đi. Nguồn bổ sung lưu huỳnh quan trọng là khí quyển, nước tưới, phân bón, thuốc trừ sâu, diệt nấm.
Nguồn cung cấp lưu huỳnh cho nông nghiệp
1. Khí quyển.
Lưu huỳnh ở dạng hợp chất khí như H2S, S02 hình thành từ quá trình sống của động thực vật, núi lửa, sản xuất công nghiệp, sinh hoạt… nhờ nước mưa và nước tưới vào đất. Lượng lưu huỳnh này tạo ra hàng năm lên tới 142 triệu tấn. Nhưng lượng phân bổ không đều, thường tập trung ở vùng công nghiệp. Do vậy nguồn S02 do khí quyển mang lại không đáng kê. ở Nigiêria thống kê cho thấy lượng lưu huỳnh này chỉ 0,81kg/năm/ha trong khi ở các nước phát triến là 15kg/năm/ha.
2. Nước tưới
Nước tưới một mặt cung cấp sunphat cho đất nhưng lại rửa trôi ion sunphát cùng các ion khác, do đó tuỳ từng nơi và các điều kiện cụ thể mà có các số liệu thống kê riêng.
3. Đất
Lưu huỳnh tồn tại trong nhiều loại khoáng. Hàm lượng lưu huỳnh trong đất có nơi tới 500 phần triệu. Do quá trình phong hoá, lưu huỳnh bị ô xy hoá chuyển thành các sun phát, cũng có trường hợp sun phát bị khử thành lưu huỳnh nguyên tố trong điều kiện yếm khí.
Trong đất lưu huỳnh tồn tại dưới dạng vô cơ và hữu cơ, các hợp chất vô cơ như sunphat hào tan và không hoà tan trong nước, sunphát bị hấp phụ trên bề mặt khoáng sét, các dạng sunphát và S nguyên tố. Lưu huỳnh hữu cơ phải được khoáng hoá thành dạng vô cơ chủ yếu nhờ vi sinh vật cây trồng mới hấp thụ được.
4. Phân bón và thuốc trừ sâu
Phân bón là nguồn bổ sung lưu huỳnh quan trọng nhất. Thuốc trừ sâu, trừ nấm chứa S hiên nay ít hiệu quả hơn những loại thuốc mới nên nguồn bổ sung này ít có ý nghĩa.
NGUYỄN HUY (Theo Kanwar Janswant Singh Fertilizer Sulfin and food production)
Nguồn Vinachem
