HOÁ CHẤT
PHÂN NHÓM VÀ KÝ HIỆU MỨC ĐỘ TINH KHIẾT
Chemical products
Designation for degree of purity
Có hiệu lực từ 01-07-1979
TCVN 1058-78 ban hành để thay thế cho TCVN 1058-71.
1.Tiêu chuẩn này quy định cách phân nhóm và ký hiệu mức độ tinh khiết hoá chất để sử dụng trong các tàI liệu khoa học, kỹ thuật, thương mại và trên bao bì.
- Tuỳ theo mức độ tinh khiết, hoá chất được chia ra làm ba nhóm sau:
I. Hoá chất tinh khiết đặc biệt;
II. Thuốc thử;
III. Sản phẩm kỹ thuật.
- Hoá chất tinh khiết đặc biệt là loại hoá chất có độ tinh khiết cao nhất, hơn hẳn các loại hoá chất khác, thêm vào đó còn có những yêu cầu khác nhằm đáp ứng những mục đích sử dụng đặc biệt.
-
Thuốc thử là loại hoá chất dùng trong phân tích, nghiên cứu khoa học, hoặc để tổng hợp các hoá chất khác. Mức độ tinh khiết của thuốc thử thấp hơn hoá chất tinh khiết đặc biệt. Tuỳ theo mức độ tinh khiết; thuốc thử chia ra làm ba phân nhóm sau đây:
Tinh khiết hoá học;
Tinh khết để phân tích;
Tinh khiết.
4.1 Thuốc thử tinh khiết hoá học là thuốc thử có độ tinh khiết rất cao dùng cho các công trình nghiên cứu khoa học tinh vi, các mục đích công nghệ cũng như các phép phân tích đặc biệt chính xác, các phép phân tích đặc biệt chính xác , các phép đo hoá lý.
4.2 Thuốc thử tinh khiết để phân tích là thuốc thử có độ tinh khiết cao nhưng không bằng tinh khiết hoá học dùng cho việc phân tích, kiểm nghiệm và các công trình nghiên cứu khoa học thông thường.
4.3 Thuốc thử tinh khiết là loại thuốc thử có độ tinh khiết thông thường dùng cho các công việc giảng dạy, học tập trong nhà trường, các công việc phân tích , kiểm nghiệm thông thường.
- Sản phẩm kỹ thuật là sản phẩm thông thường do công nghiệp hoá học sản xuất ra. Tuỳ theo mức độ tinh khiết , sản xuất kỹ thuật chia ra làm ba phân nhóm sau đây:
Tinh chế;
Kỹ thuật;
Thô
5.1 Hoá chất tinh chế là hoá chất thu được do việc tinh chế một cách bình thường những sản phẩm kỹ thuật, có những yêu cầu đặc biệt và được sử dụng cho các mục đích công nghệ và các mục đích khác.
5.2 Hoá chất kỹ thuật là loại sản phẩm được sản xuất ra với một khối lượng lớn để dùng cho những mục đích công nghệ thông thường và các mục đích khác.
5.3 Hoá chất thô là sản phẩm lấy từ thiên nhiên hoàn toàn không được làm sạch, hoặc bán thành phẩm có nhiều tạp chất dùng cho một số ngành sản xuất công nghiệp khác nhau.
- Tuỳ theo mức độ tinh khiết, hoá chất được ký hiệu như sau:
|
Nhóm |
Phân nhóm |
Ký hiệu độ tinh khiết |
Ký hiệu màu về độ tinh khiết trên nhãn |
|||
| Chữ nguyên | Viết tắt | Chữ latinh | Chữ latinh viết tắt | |||
|
I |
1 |
Tinh khiết đặc biệt | TKĐB | Purum speciale | Pur. spec. |
Vàng |
|
II |
2 3 4 |
Tinh khiết hoá học
Tinh khiết để phân tích Tinh khiết |
TKHH
TKPT TK |
Purissimum
Pro nalýia Purum |
Puriss
P.a Pur. |
đỏ xanh da trời xanh lá cây |
|
III |
5 6 7 |
Tinh chế
Kỹ thuật Thô |
TC
KT Thô |
Depu.
techn. Crud. |
Depu.
techn. Crud. |
xám – – |
- Ký hiệu độ tinh khiết của hoá chất phải để sau tên gọi hoá chất.
Ví dụ:
Axit clohydric tinh khiết để phân tích viết tắt là:
Axit clohydric TKPT
Chú thích :
1. Trong các đầu đề tiêu chuẩn về thuốc thử, chữ ” thuốc thử” phải viết trước tên thuốc thử.
Ví dụ : Thuốc thử
Axit sunfuric
2. Trong các đầu đề tiêu chuẩn về hoá chất tinh khiết đặc biệt, chữ ” hoá chất tinh khiết ” phải viết trước tên thuốc thử.
Ví dụ : Hoá chất tinh khiết đặc biệt
Axit nitric
- Trong các văn bản khoa học, kỹ thuật , thương mại hay trên bao bì của những hoá chất có liên quan đến việc giao dịch với nước ngoàI, nên ghi thêm ký hiệu mức độ tinh khiết theo chữ latinh
Ví dụ :
Axit clohydric tinh khiết để phân tích( pro analysi);
Viết tắt là:
Axit clohydric TKPT( p.a)
- Trong trường hợp cần ghi rõ khả năng sử dụng vào một số mục đích của hoá chất hay cần hạn chế một số tạp chất nào đó thì ký hiệu mức độ tinh khiết có thêm những chỉ dẫn phù hợp.
Ví dụ:
1. Axit nitric tinh khiết đặc biệt dùng cho kỹ thuật bán dẫn;
Viết tắt là:
Axit nitric TKĐB,dùng cho kỹ thuật bán dẫn
2.Axit sunfuric tinh khiết, không có asen;
Viết tắt là:
Axit sunfuric TK, không có Asen.
- Đối với hoá chất kỹ thuật mà chất lượng được phân theo hàm lượng chất cơ bản thì sau ký hiệu độ tinh khiết cho phép ghi chỉ tiêu hàm lượng chất cơ bản đó.
Ví dụ :
Bari cabonat kỹ thuật lớn hơn 98 %
- Đối với hoá chất phân nhóm 6 ( hoá chất kỹ thuật ) có thể không cần ghi ký hiệu độ tinh khiết:
Ví dụ :
Axit clohydric phảI hiểu là axit clohydric kỹ thuật
12.Nhóm III ( sản phẩm kỹ thuật ) có thể được phân ra thành các mác, các loại
- Ký hiệu phụ về những tính chất của sản phẩm như” nguy hiểm”; “độc hại”; “ hại “ v.v. . . và những ký hiệu về sự đảm bảo chất lượng, thời hạn đảm bảo khi bảo quản, phương pháp sử dụng phảI tuân theo các tiêu chuẩn hay các quy định hiện hành.
-
Các yêu cầu và ký hiệu chất lượng của sản phẩm phảI chỉ rõ là hoàn toàn phù hợp với tiêu chuẩn. Số hiệu tiêu chuẩn là một phần của ký hiệu độ tinh khiết và phảI viết liền sau ký hiệu độ tinh khiết.
Ví dụ
Axit oxalic TKPT . TCVN 2222-77
-
Các dược phẩm ký hiệu theo quy định riêng của y tế. Đối với những hoá chất mà các chỉ tiêu chất lượng phù hợp với những yêu cầu cuả y tế và phục vụ cho những mục đích bào chế thuốc thì ngoài cách ký hiệu độ tinh khiết phù hựp với tiêu chuẩn này, cho phép bổ sung thêm ký hiệu phù hợp theo chỉ dẫn của y tế.
-
Khi sử dụng những hoá chất của các nước trong khối hội đồng tương trợ kinh tế ( viết tắt là HĐTTKT ) thì cần chú ý đối chiếu ký hiệu mức độ tinh khiết theo phụ lục kèm theo.
